Co to jest Straż Ochrony Przyrody
(stan prawny na 1 lutego 2001r.)
Straż Ochrony Przyrody istnieje od 1957 roku. Liczy obecnie (dane z roku 1996) około 19 tysięcy społecznie działających strażników, którzy poświęcają swój wolny czas ochronie polskiej przyrody. W 1996 roku przeprowadzili prawie 90 tysięcy interwencji wobec osób naruszających przepisy o ochronie przyrody.
W Warszawie SOP działa od 1959 roku. Warszawscy strażnicy działając przez cały rok w grupach rejonowych opiekują się przyrodą ze swojego otoczenia - m.in. Kampinoskim Parkiem Narodowym, Lasem Bielańskim i Kabackim. W trakcie swych działań współpracują ze Strażą Kampinoskiego Parku Narodowego, Strażą Leśną, Strażą Miejską oraz Policją. W okresach przedświątecznych, wraz ze strażnikami miejskimi, sprawdzają czy w sprzedawanych palmach i wiankach nie znajdują się rośliny chronione. Dużym sukcesem jest całkowite wyeliminowanie ze sprzedaży widłaków i chrobotka reniferowego. W maju, wraz ze Strażą Leśną i Strażą Miejską m.st. Warszawy patrolują lasy zapobiegając pozyskiwaniu konwalii majowej. Na jesieni wraz ze Strażą Parku patrolują Kampinoski Park Narodowy zapobiegając zbieraniu grzybów i zwiększonej penetracji lasów. W grudniu, ze strażnikami leśnymi i miejskimi, kontrolują legalność sprzedaży choinek. Od kilku lat współpracują również z Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym. W okresie letnim pomagają strażom parków narodowych i krajobrazowych, działając m.in. w Tatrzańskim i Pienińskim Parku Narodowym, a także nad Jeziorem Kalejty.
Strażnicy jednak nie tylko karzą niesfornych turystów. W każdej chwili służą radą i pomocą. Są przeszkoleni z zagadnień przyrodniczych, topografii terenu swego działania oraz udzielania pierwszej pomocy. Potrafią również współpracować z pilotem śmigłowca ratowniczego.
Prawne podstawy działania Straży
Straż Ochrony Przyrody działa na podstawie art. 48 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody. (Dz. U. Nr 114, poz. 492 ze zm.)
Pozostałe akty prawne regulujące działalność Straży:
Rozporządzenie MLiPD w sprawie Straży Ochrony Przyrody (Dz. U. z 1957 r. Nr 41, poz. 189 ze zm.)
Zarządzenie nr 1 MLiPD w sprawie regulaminu Straży Ochrony Przyrody (Dz. Urz. MLiPD z 1964 r. Nr 1, poz.1)
Rozporządzenie MOŚZNiL w sprawie określenia wykroczeń, za które funkcjonariusze (...) Straży Ochrony Przyrody są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. z 1987 Nr 41, poz. 243)
Uprawnienia strażników
Uprawnienia członków SOP są określone w art. 48 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492 ze zm.). Strażnicy przy wykonywaniu swoich obowiązków są uprawnieni do:
pouczania i legitymowania osób naruszających przepisy o ochronie przyrody,
nakładania mandatów za wykroczenia z zakresu ochrony przyrody,
odbierania przedmiotów pozyskanych z naruszenie przepisów o ochronie przyrody oraz narzędzi służących do pozyskania tych przedmiotów,
występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciwko przepisom o ochronie przyrody.
